Voedselovergevoeligheid

Uit een rapport van de gezondheidsraad blijkt dat voedselovergevoeligheden steeds vaker voorkomen. De oorzaak hiervan is niet altijd duidelijk en verschilt per type overgevoeligheid. Een feit is dat een voedselovergevoeligheid tot veel klachten en ongemakken kan leiden. Klachten die sommige mensen als ‘normaal’ zijn gaan beschouwen, maar natuurlijk niet normaal zijn.

Voedselallergie versus voedselintolerantie

Voedselallergie

Bij een voedselallergie is ons afweersysteem betrokken. Je afweersysteem komt bijvoorbeeld in actie wanneer een virus het lichaam binnen wil dringen. Met behulp van afweerstoffen wordt dit virus onschadelijk gemaakt. Een virus bestaat voor een deel uit eiwit. Bij een allergische reactie ontstaat er een onnodige afweerreactie op eiwitten uit bepaalde voedingsmiddelen, de zogenaamde allergenen. Bijvoorbeeld uit pinda’s, koemelk, vis, soja of tarwe. Een klein beetje van deze allergenen kan al een enorme reactie veroorzaken. Sommige mensen krijgen echter een vertraagde reactie, wat betekent dat ze een reactie kunnen krijgen op een voedingsmiddel wat ze enkele dagen daarvoor hebben gegeten.

Voedselintolerantie

Bij een voedselintolerantie vindt er een reactie in ons lichaam plaats op voedselbestanddelen. Het lichaam reageert alsof het schadelijke stoffen zijn. Bij een voedselintolerantie is er sprake van een drempelwaarde of intolerantiegrens. Hierdoor kunnen kleine hoeveelheden van een voedingsmiddelen soms wel worden verdragen, maar grotere hoeveelheden niet. Voorbeelden van voedselintoleranties zijn bijvoorbeeld een lactose intolerantie, histamine intolerantie of intoleranties voor additieven (bv. kleur-, geur-, en smaakstoffen). De klachten starten doorgaans een paar uur na het eten van het voedingsmiddel tot een paar dagen erna.

Klachten

Het klachtenbeeld van een voedselallergie en een voedselintolerantie kunnen erg op elkaar lijken. Een uitzondering hierop is de anafylactische shock. Deze vindt alleen plaats bij een allergie en is levensbedreigend.
Klachten zijn persoonsgebonden. Zo kan de ene persoon op een bepaald voedingsmiddel reageren door het krijgen van buikpijn en diarree, terwijl de andere persoon van hetzelfde voedingsmiddel huiduitslag krijgt.

De meest voorkomende klachten zijn

• maag- en darmkanaal: zweertjes in de mond (aften), misselijkheid, braken, branderig gevoel in de maag, geen eetlust, diarree, verstopping, buikkrampen, slechte spijsvertering, winderigheid, prikkelbare darm syndroom (PDS), ontstekingsziekten aan de darmen, bloedverlies tijdens de ontlasting.
• luchtwegen: astma, hoesten, hese stem, waterige ogen, niezen, verstopte neus, lopende of jeukende neus, schrapen van de keel, ontsteking van het middenoor.
• de huid: uitgebreide roodheid, uitslag en/of eczeem, zwelling van tong/lippen, galbulten, jeuk, donkere kringen onder de ogen, huidontstekingen.
• zenuwstelsel: rillingen, hyperactiviteit, hoofdpijn en/of migraine, prikkelbaarheid, agressie, depressie.
• bloedvatenstelsel: onderhuidse bloedingen, bloedarmoede, opvliegers, hart- en vaatziekten.
• spieren en gewrichten: chronische lage rugpijn, gewrichtsontsteking, spierpijn in nek, rug, armen en benen.
• overig: vermoeidheid, overgewicht, groeiachterstand (bij kinderen).

Zoals je kunt lezen zijn de klachten nogal divers. Ook treden ze meestal geleidelijk op. Dit zorgt ervoor dat voedselovergevoeligheden niet altijd als dusdanig zijn te herkennen.

Onderzoek

Omdat we zoveel verschillende voedingsmiddelen op een dag eten, is de oorzaak van een voedingsovergevoeligheid soms moeilijk te herleiden. Een eerste stap kan het bijhouden van een voedingsdagboek zijn, waarin je opschrijft wat je op welke momenten hebt gegeten en wat de klachten waren. Ook zijn er verschillende soorten onderzoek mogelijk. Hieronder de twee meest voorkomende onderzoeken.

Bloedonderzoek

Bij deze laboratoriumtest wordt bloed afgenomen en onderzocht op IgE en/of IgG antilichamen. Een positieve uitslag wijst op een allergische aanleg.
Het nadeel van een bloedonderzoek is dat je hiermee bv. geen lactose-intolerantie of malabsorptie van fructose kunt testen, omdat dit niet in het bloed terug te zien is.
Een bloedonderzoek wordt vaak gebruikt in combinatie met bijvoorbeeld een eliminatie-provocatie dieet.

Eliminatie-provocatie

Dit onderzoek is het meest doorslaggevend om een allergie of intolerantie aan te tonen. Het verdachte voedingsmiddel wordt zo’n 4 tot 6 weken weggelaten. Als de klachten verdwijnen, wordt het betreffende voedingsmiddel weer gegeten. Komen de klachten terug, dan is de overgevoeligheid voor dit voedingsmiddel aangetoond.

Hulp

Een voedselovergevoeligheid is vervelend, maar er valt prima mee te leven. Ik kan het weten, want ik ben ervaringsdeskundige. Wanneer je het vermoeden hebt dat je overgevoelig bent voor een of meerdere voedingsmiddelen, kan ik je verder helpen. Ik kan met je kijken naar je voedingspatroon en verdachte voedingsmiddelen. We kunnen samen aan de slag gaan met de eliminatie-provocatie methode. Ook kan ik je verwijzen naar een therapeut, passend bij jouw klachten.

Wanneer je al weet welke allergenen je moet vermijden, maar niet weet hoe je dit in kunt passen in je voedingspatroon, kan ik je ook ondersteunen. Ik geef je praktische tips en adviezen, zodat jij je straks, door het vermijden van de betreffende allergenen, veel beter voelt!

Lees hier meer over voedingsadvies bij voedselovergevoeligheid.

Heb jij een voedselovergevoeligheid? En zo ja; welke?

---