Stress…. we ervaren het allemaal wel eens; wanneer je een prestatie moet leveren, plotseling moet remmen in het verkeer of wanneer we in ijskoud water stappen. Hier is niets mis mee. We spreken hierbij namelijk van acute stress. Dit is een vorm van stress die al duizenden jaren voorkomt. Het wordt pas een probleem wanneer stress chronisch wordt…. De deadlines op je werk, verwachtingen van je baas of je familie, het journaal, je telefoon die 24/7 je aandacht opeist, het hooghouden van alle spreekwoordelijke ‘ballen’ in je leven; relatie, gezin, kinderen, vrienden, vrije tijd en noem het maar op. Maar hoe werkt stress nou eigenlijk in je lichaam?
Het stresssysteem
Het stresssysteem is een complex systeem in ons lichaam dat reageert op verschillende prikkels en situaties. Het stamt uit de tijd van onze voorouders; de jager-verzamelaars en diende als overlevingsmechanisme. Onze omgeving is inmiddels enorm veranderd, maar ondanks dát werkt het stresssysteem, oftewel ons autonome zenuwstelsel, nog steeds op dezelfde manier.
Het stresssysteem wordt gereguleerd door twee belangrijke delen van ons autonome zenuwstelsel: de sympathicus en de parasympathicus. De sympathicus kun je zien als het gaspedaal van ons lichaam. Het zet je ‘aan’ De parasympathicus doet het tegenovergestelde. Je kunt het zien als je rempedaal; het helpt ons lichaam om te ontspannen en te herstellen.
Ervaar jij stress?
Als je aan mensen vraagt of ze stress ervaren, zullen de meeste mensen zeggen dat dit wel meevalt. Ze zijn inmiddels al zo aan dit gevoel gewend geraakt, dat het ze niet eens meer opvalt. Dat is ook niet zo gek. We worden tegenwoordig op één dag aan meer prikkels blootgesteld dan de jager-verzamelaar in zijn hele leven! Ons autonome zenuwstelsel ervaart het grootste deel van deze prikkels echter als stress…
Fight or flight
Wanneer we geconfronteerd worden met een bedreigende situatie, activeert het stresssysteem onze ‘fight or flight’-modus. Dit zorgt ervoor dat ons lichaam zich voorbereidt op actie. Dit doet je lijf door het vrijgeven van stresshormonen zoals adrenaline en cortisol. Deze hormonen zijn verantwoordelijk voor verschillende lichamelijke functies:
- Het versnelt de hartslag en ademhaling,
- Het verhoogt de spierspanning,
- Het vernauwt je bloedvaten,
- Het vertraagt de spijsvertering,
- Het onderdrukt je immuunrespons,
Dit zijn allemaal nuttige reacties in gevaarlijke situaties. Alles in je lijf is op zo’n moment gericht op overleven.
Langdurige activatie van het stresssysteem kan echter negatieve gevolgen hebben voor je gezondheid. Hierbij kun je bv. denken aan een hoge bloeddruk, nek- en schouderklachten, hartproblemen, hoofdpijn, een verkeerde ademhaling, spijsverteringsklachten, etc. Ook voortplanting is niet belangrijk als je moet overleven en staat dan op een laag pitje.
Herken je die mensen die altijd precies in hun vakantie ziek worden? Dit kan het gevolg zijn van het onderdrukken van de immuunrespons door chronische stress.
Hieronder lees je meer klachten die het gevolg kunnen zijn van chronische stress….
Rest & Digest
Het parasympathische zenuwstelsel heeft een tegenovergesteld effect. Het activeert de rust- en verteringsreactie, ook wel de ‘rest & digest’-modus genoemd. Het verlaagt de hartslag, vertraagt de ademhaling, ontspant de spieren, verwijdt de bloedvaten, bevordert de spijsvertering en het herstel van het lichaam. Er is ook weer tijd voor de voortplanting.
Het effect op de spijsvertering was uiteraard wat mij triggerde. Je hebt hiermee namelijk niet alleen invloed op de mate waarin je lichaam de voedingsstoffen die je binnenkrijgt ook daadwerkelijk opneemt, maar bv. ook op het voorkomen van diverse voedselovergevoeligheden én je kunt dus een positieve invloed uitoefenen op veel spijsverteringsklachten.
Meer balans
Het lichaam heeft zowel symphatische als parasymphatische activiteit nodig voor een optimale gezondheid en optimale prestaties. Vaak is de balans tussen deze twee zoek. Veel mensen staan van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat ‘aan’. Probeer dan maar eens goed te slapen en tot rust te komen…
Als je bovenstaande leest, begrijp je hoe belangrijk het is om te leren hoe we het stresssysteem kunnen beheersen en in balans kunnen brengen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van ontspanningstechnieken, zoals ademhalingsoefeningen of meditatie, regelmatige lichaamsbeweging, voldoende slaap, gezonde voeding en het verminderen van de stressfactoren in je leven. Door hier stap voor stap mee aan de slag te gaan, kun je het stresssysteem helpen om beter om te gaan met moderne stressfactoren en daarmee een gezonder evenwicht te bereiken.
Stressreductie
Spreekt de informatie in deze blog je aan en zou je graag advies en coaching op dit vlak willen? Ik kan met je aan de slag om de mate waarin je stress ervaart in kaart te brengen en te verminderen. Dit samen met aanpassingen binnen je voeding en leefstijl. We zorgen er samen voor dat er weer wat ‘lucht’ in jouw breinemmer komt.
Bekijk de betreffende pagina’s op mijn website of neem contact op, dan vertel ik je er alles over.
Meer lezen?
Vond je dit interessant? Kijk dan ook eens naar de volgende pagina’s: