Biologisch eten. Het wordt steeds makkelijker; iedere supermarkt heeft tegenwoordig een biologisch assortiment, er komen steeds meer biologische winkels bij en vergeet de biologische boerderijen met hun boerderijwinkels niet.
Is dit alleen omdat het hip is? Of doet het ook nog iets voor je gezondheid? in deze blog ga ik hier dieper op in.
In deze blog ga ik alleen in op plantaardige producten, met name groente en fruit. Uiteraard zijn er ook verschillen voor wat betreft dierlijke producten, maar daarover een andere keer meer…
Een stukje geschiedenis
Vroeger at iedereen biologisch. Dit veranderde rond 1910, toen kunstmest werd uitgevonden. De productie kon hierdoor omhoog. Door de toenemende vraag naar groente en fruit werden ook steeds meer bestrijdingsmiddelen gebruikt. Sinds de tweede wereldoorlog werden dit steeds vaker chemische/synthetische bestrijdingsmiddelen.
Kassen werden sinds 1850 ingezet om planten te laten groeien die een warmer klimaat nodig hadden. Doordat tuinders ontdekten dat het telen onder glas voor een hogere opbrengst zorgde, werd dit uitgebreid naar meerdere soorten groente en fruit. Hierdoor zat men ook niet meer aan de seizoenen vast.
Het gebruiken van volle grond in de kas, is grotendeels verruild voor het gebruik van substraten, zoals glas- en steenwol, waar, in vloeibare vorm, voedingsstoffen aan worden toegevoegd. Alles om gewassen zo snel en groot mogelijk te laten groeien.
Biologische teelt
In de biologische teelt wordt ingezet op een gezonde bodem. Een gezonde bodem zit vol met micro-organismen, mineralen, zuurstof, water, etc. Een plant die groeit op deze bodem, neemt deze gezonde stoffen op. Wisselteelt zorgt ervoor dat deze bodem niet uitgeput raakt. Ziektes en plagen worden tegengegaan door bepaalde plantenrassen te kiezen en natuurlijke vijanden (insecten) aan te trekken door het verhogen van de biodiversiteit. En, heel belangrijk: een gezonde bodem neemt CO2 op en kan helpen om klimaatverandering* tegen te gaan.
Eigenlijk gaat de biologische teelt net zoals álle teelt voor 1910…..
* Vind je dit interessant, bekijk dan de Netflix-documentaire Kiss the ground.
Voor- en nadelen voor onze gezondheid
Kunstmest
Met het toenemen van de productie door kunstmest, daalde de voedingswaarde per gewas. Oftewel, je moet er veel meer van eten om hetzelfde aantal vitaminen en mineralen binnen te krijgen. Uit diverse onderzoeken komt naar voren dat bij biologische groenten en fruit de vitaminen, mineralen, maar vooral de concentratie actieve plantenstoffen een stuk hoger ligt. Denk hierbij aan antioxidanten, die in verband zijn gebracht met het verkleinen van het risico op diverse (chronische) ziekten. Biologische groenten en fruit bevatten meer voedingsstoffen en dragen hierdoor sterker bij aan een goede gezondheid.
Pesticiden
Er worden steeds meer chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Ook wel pesticiden genoemd. Vaak meerdere soorten door elkaar. Het is een illusie om dit eraf te kunnen wassen; tijdens de groei neemt de plant de bestrijdingsmiddelen in zich op. De pesticiden zitten daardoor niet alleen aan de buitenkant, maar door het hele product heen.
Deze pesticiden zijn (afzonderlijk) getest en op grond daarvan is een maximale waarde bepaald. Er zijn echter geen onderzoeken gedaan naar het effect van de combinatie van verschillende soorten pesticiden. Ook niet naar het stapeleffect wat je krijgt wanneer je een flinke hoeveelheid bespoten groente, fruit en granen per dag eet. Wat zou dat voor invloed op je gezondheid hebben?
Verschillende pesticides worden geassocieerd met verhoogde kans op autisme, kanker, auto-immuunziektes, onvruchtbaarheid, hormoonverstoring, ziekte van Alzheimer, Parkinson en hersenschade bij kinderen.
Chemische bestrijdingsmiddelen zorgen er ook voor dat de bodem uitgeput raakt en insecten en kleine dieren dood gaan.
Goed nieuws
Is er ook nog goed nieuws? Jazeker! Onderzoek laat zien dat je de pesticide levels in je lijf al significant kunt verlagen door een week lang volledig biologisch te eten. Je kunt hier een artikel over dit onderzoek lezen.
Er worden ook vraagtekens gezet bij de haalbaarheid van biologisch eten voor een groot deel van de wereldbevolking; de opbrengst per hectare is bijvoorbeeld lager. Ook hier is onderzoek naar gedaan. Op grond van dit onderzoek lijkt het zeker mogelijk én kan het een antwoord zijn op droogte als gevolg van klimaatverandering. Lees hier meer over dit onderzoek.
Biologisch is duur
Ja, als je artikelen 1 op 1 met elkaar vergelijkt, is dit vaak zo. Bovenstaande verklaart grotendeels waarom reguliere groenten, fruit en granen vaak goedkoper aangeboden kunnen worden. Gelukkig helpt de aankomende verlaging op groente en fruit al een deel. Zelf was ik destijds meteen ‘om’ door het lezen van dit boek.
Door een andere manier van eten kun je echter een flink deel op deze meerkosten besparen. Eén van die manieren is bijvoorbeeld het eten van seizoensgroenten en -fruit. Ook kun je rekening houden met de ‘Dirty dozen en de Clean fifteen’.
Leer hier meer over the dirty dozen & the clean fifteen
Keurmerken
Biologische voeding is te herkennen aan bovenstaande keurmerken. Wanneer je je wilt aansluiten bij een dergelijk keurmerk, moet je door een hele papiermolen heen. Ook moet je er behoorlijk wat voor betalen. Voor kleine(re) bedrijven is het daardoor niet altijd haalbaar. Zij telen soms ook op een biologische manier, zonder dat hier een keurmerk aan gekoppeld zit. Vraag daarom aan je lokale boer hoe zijn product geteeld is. Hij vertelt je er vast graag over.
Aan de slag
Ben jij ook ‘om’ maar weet je niet waar te beginnen? Ik help je graag. Maak hiervoor een afspraak in mijn praktijk of voor een online gesprek. We kijken dan welke stappen jij kunt zetten naar een gezonder voedingspatroon en een gezonder leven.
Een leven mét of zonder biologisch eten, want wat vind jij?
Is biologisch eten een luxe of een noodzaak?
